De European Accessibility Act: wat bedrijven en app-ontwikkelaars moeten weten

Wat is de European Accessibility Act (EAA)?

De European Accessibility Act (EAA) is Europese wetgeving die ervoor moet zorgen dat digitale producten en diensten voor iedereen toegankelijk zijn, ook voor mensen met een beperking. Waar eerdere wetgeving vooral gericht was op overheidsinstellingen, richt de EAA zich juist op commerciële organisaties. De wet geldt voor zowel producten als diensten.

Producten die onder de EAA vallen:

  • Computers en besturingssystemen: denk aan laptops, tablets, smartphones en besturingssystemen zoals iOS, Android, Windows en macOS.

  • Zelfbedieningsautomaten: zoals geldautomaten, kaartautomaten en informatieschermen die zonder personeel te gebruiken zijn.

  • Digitale communicatietoestellen: bijvoorbeeld smartphones en VoIP-apparaten voor internetbellen.

  • TV- en videotoestellen: zoals smart-tv’s, settopboxen en streamingapparaten.

  • E-readers: denk aan apparaten zoals een Kindle of Kobo die bedoeld zijn voor het lezen van digitale boeken.

Diensten die onder de EAA vallen:

  • Digitale communicatiediensten: bijvoorbeeld apps voor videobellen of chatten via internet.

  • Streamingdiensten: platforms waarop gebruikers video’s kunnen kijken, zoals films, series of live-uitzendingen.

  • Vervoersdiensten: digitale platforms of apps om reizen per vliegtuig, trein, bus of boot te plannen en boeken.

  • Financiële diensten: zoals online bankieren of mobiel bankieren via een app.

  • Webshops en online marktplaatsen: platforms waar gebruikers producten of diensten kunnen zoeken en kopen.

  • Noodcommunicatiediensten: digitale toegang tot het Europese noodnummer 112.

Tijdlijn voor naleving

De EAA is vanaf 28 juni 2025 van kracht. Nieuwe digitale producten en diensten moeten vanaf die datum direct aan de wet voldoen. Bestaande diensten krijgen tot 28 juni 2028 de tijd, tenzij ze na die datum ingrijpend worden aangepast - dan geldt directe naleving.

Kleine bedrijven met minder dan 10 medewerkers (FTE) of een jaaromzet onder de €2 miljoen zijn vrijgesteld. Ook kan een uitzondering gelden als naleving onevenredig veel inspanning of kosten met zich meebrengt.

Handhaving in Nederland en andere EU-landen

De EAA is een richtlijn. Elke EU-lidstaat moet deze dus vertalen naar nationale wetgeving. Dit kan leiden tot verschillen in handhaving, zoals op het gebied van inspectie, boetes en rapportage.

In Nederland zijn bestaande toezichthouders aangewezen om toezicht te houden:

  • Financiële diensten: Autoriteit Financiële Markten (AFM);

  • E-commerce: Autoriteit Consument en Markt (ACM);

  • Vervoersdiensten: Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT);

  • Media: Commissariaat voor de Media;

  • Digitale communicatiediensten: Rijksdienst voor Digitale Infrastructuur (RDI).

Als je in meerdere EU-landen actief bent, is het belangrijk om de regels en het toezicht per land goed in beeld te hebben.

Toegankelijkheidseisen volgens de EAA

De toegankelijkheidseisen staan in bijlage I van de richtlijn. Het gaat om functionele eisen: de wet schrijft niet voor hoe iets technisch moet, maar beschrijft welk resultaat voor gebruikers mogelijk moet zijn.

Voor producten gelden eisen zoals:

  • Waarneembaarheid (bijvoorbeeld goed kleurcontrast en alternatieve tekst);

  • Bedienbaarheid (zoals met toetsenbord of spraakbediening);

  • Begrijpelijkheid (bijvoorbeeld duidelijke structuur en foutmeldingen);

  • Robuustheid (bijvoorbeeld compatibiliteit met schermlezers).

Ook fysieke aspecten vallen eronder, zoals toegankelijke verpakkingen en handleidingen.

Voor diensten geldt dat de hele gebruikerservaring toegankelijk moet zijn. Denk aan gebruiksvriendelijke formulieren, toegankelijke betaalprocessen, bevestigingen en navigatie. Ook klantenservice moet toegankelijk zijn en documentatie moet beschikbaar zijn in toegankelijke formaten zoals een getagde PDF of audiobestand.

De wet bevat zelf geen technische normen, maar naleving kan worden aangetoond door gebruik van geharmoniseerde Europese standaarden. Deze worden gepubliceerd in het Publicatieblad van de EU en geven een vermoeden van conformiteit: als je werkt volgens deze normen, mag je aannemen dat je voldoet aan de wet.

De belangrijkste standaard op dit moment is EN 301 549. Die bevat technische eisen gebaseerd op WCAG 2.1 niveau AA en is van toepassing op websites, apps, software, hardware en digitale documenten. Een geüpdatete versie (4.1.1) wordt verwacht in 2025, om nog beter aan te sluiten op de EAA.

Verplichtingen voor dienstverleners

Dienstverleners (en mogelijk ook productaanbieders) hebben vier belangrijke verplichtingen:

  • Voldoen ("comply"): Zorg dat je product of dienst aan de toegankelijkheidseisen voldoet.

  • Documenteren ("document"): Houd informatie bij over de toegankelijkheid, zolang de dienst beschikbaar is.

  • Onderhouden ("maintain"): Pas je processen aan als je dienst verandert of als standaarden worden geüpdatet.

  • Rapporteren ("report"): Als je niet voldoet, moet je dit melden aan de autoriteit en verbeteracties vastleggen.

EAA en mobiele apps: praktische stappen voor naleving

Mobiele apps moeten niet alleen toegankelijk zijn, maar ook duurzaam ontwikkeld en beheerd worden. Hieronder zes concrete stappen, gekoppeld aan de EAA-verplichtingen:

Stap 1: Bepaal je niveau

Gebruik het App Accessibility Maturity Model (AAMM) om te bepalen of je organisatie nog reactief werkt of al structureel toegankelijkheid meeneemt in het ontwikkelproces.

Stap 2: Voer een audit en test uit

Laat een professionele audit uitvoeren om knelpunten in je app in kaart te brengen. Dit vormt een sterke basis voor verbeteringen en draagt bij aan het voldoen aan de verplichting tot naleving. Bekijk ook hoe je zelf kunt testen en de DigiHandig-case voor een praktijkvoorbeeld.

Stap 3: Investeer in kennis

Goede naleving begint bij kennis. Zorg dat je team begrijpt wat toegankelijkheid inhoudt. Abra Academy biedt toegankelijke trainingen voor ontwikkelteams.

Stap 4: Integreer toegankelijkheid in je processen

Maak toegankelijkheid onderdeel van je dagelijkse werk: in de backlog, de QA-cyclus en in sprints. Betrek product owners en scrum masters. Het voorbeeld van DICTU laat zien hoe dit in de praktijk werkt.

Stap 5: Blijf monitoren

Toegankelijkheid is geen eenmalige actie. Handmatig testen blijft belangrijk, maar geautomatiseerde controles helpen je om continu kwaliteit te bewaken. Gebruik bijvoorbeeld de automatische testen van Abra.

Stap 6: Documenteer en rapporteer

Beschrijf wat je app wel en niet goed doet op het gebied van toegankelijkheid. Houd verbeteracties bij en maak deze informatie beschikbaar in toegankelijke formaten. Daarmee voldoe je aan de verplichting tot documentatie en rapportage, én bouw je vertrouwen op bij gebruikers.

Verder dan naleving: toegankelijkheid als voordeel

Toegankelijkheid is niet alleen een wettelijke verplichting. Het is ook gewoon goed voor je bedrijf. Toegankelijke apps en diensten zijn gebruiksvriendelijker, bereiken een breder publiek en laten zien dat je maatschappelijk betrokken bent. Wie nu investeert in toegankelijkheid, is klaar voor de toekomst.

Volgende blog